Kanibalizm; tavuklarda gagalama ve tüy çekme hastalığı nedir? Tavuklarda gagalama, kötü bir alışkanlık olup bulaşıcı olmayan yani başka kümese geçmeyen bir hastalıktır. Özellikle kümes içi düzensizlik ve kötü çevre koşulları bu hastalığı tetiklemektedir.
Kötü alışkanlık olan kanibalizm hastalığı, tam olarak nedeni bilinmeyen fakat bazı durumların gagalamayı ve tüy çekmeyi tetiklediği bilinmektedir. Bulaşıcı bir hastalık olmadığı ve mikrobiyal bir nedenin sebep olmadığı bilinir. Tamamı ile beslenme, kümes bakımı ve yaşam şartlarından kaynaklanmaktadır.
Tavuklar oldukça meraklı birer hayvanlar olduğu için yaşadığı yeri didik didik ederek öğrenmeyi denerler. Rahatlığa da bir o kadar önem verirler. Sürü psikolojisine sahip olduklarından dolayı, beraber kümese girmediklerini pek kabullenmezler. Ayrıca kümes birleşimi de oldukça risklidir. Eğer önlemler alınmadan yapılırsa, tavuklarda gagalama yakın zamanda ortaya çıkar.
Kan ya da yara gören tavuklar hemen agresif bir hal alıp saldırıya geçerler. Bu durumda olanların acil bir şekilde kümesten uzaklaştırılması ve yaraları iyileşmeden geri alınmaması gerekir. Aksi halde yaralı olan tavukların bağırsakları dışarı çıkarak ölmelerine neden olacaktır.
Bulaşıcı olmayan ve başka kümese geçmeyen tavuklarda tüy çekme hastalığı, genetik bir hastalık değildir. Genellik ile kümes içinde var olan düzensizlik ve hayvanların rahat bir şekilde dinlenememesi sonucu ortaya çıkar.
Tavuklar oldukça meraklı birer hayvanlar olduğu için yaşadığı yeri didik didik ederek öğrenmeyi denerler. Rahatlığa da bir o kadar önem verirler. Sürü psikolojisine sahip olduklarından dolayı, beraber kümese girmediklerini pek kabullenmezler. Ayrıca kümes birleşimi de oldukça risklidir. Eğer önlemler alınmadan yapılırsa, tavuklarda gagalama yakın zamanda ortaya çıkar.
Kan ya da yara gören tavuklar hemen agresif bir hal alıp saldırıya geçerler. Bu durumda olanların acil bir şekilde kümesten uzaklaştırılması ve yaraları iyileşmeden geri alınmaması gerekir. Aksi halde yaralı olan tavukların bağırsakları dışarı çıkarak ölmelerine neden olacaktır.
Bulaşıcı olmayan ve başka kümese geçmeyen tavuklarda tüy çekme hastalığı, genetik bir hastalık değildir. Genellik ile kümes içinde var olan düzensizlik ve hayvanların rahat bir şekilde dinlenememesi sonucu ortaya çıkar.
Gagalama Sebepleri Nelerdir?
- Kümes içi canlı sayı kapasitenin üzerinde olması ve bir birbirlerine direk olarak temas etmeleri
- Kümes içi aydınlatma, ısıtma ve havalandırmada olan anormallikler. Fazla sıcak, fazla soğuk, nem, pis koku, toz ve rahatsız edici şekilde gürültü olabilmesi gibi değişen anormallikler
- Suluk, yemlik ve folluk sayısının az olması. Suluk ve folluk başında izdiham yaşanarak tavukların birbirini iteklemesi
- Beslenme yetersizliği (Mineral madde ve vitamin eksiklikleri gibi)
- Pire, bit, kene gibi parazitler
Kanibalismus hastalığının en zararlısı kloakaların gagalanmasıdır. Bu durumda bağırsaklar dışarıya çıkıp infeksiyona maruz kalabilir ve ani ölümler görülebilir.
Gagalama İçin Nasıl Önlem Alınır?
- Kümese kapasiteyi aşan sayıda kanatlı hayvan koyulmamalıdır. Salma tavuklarda maksimum oran M2'ye 7-8 adet, kafeslerde 5-7 adettir. Hindilerde ise 2-3 adet olmaktadır.
- Kanatlıların iyi bir bakıma ve dengeli beslenmeye ihtiyacı vardır.
- Pire, bit, kene, karasinek gibi ekto parazitlerin önüne geçilmeli, hayvanların kaşınmaması sağlanmalıdır. İç parazit ilaçları da düzenli olarak zamanında yapılmalıdır.
- Kümes için gerekli ve sağlıklı olan koşullar oluşturulmalıdır. Dışarıdan gürültü gelmemeli ve kümes içi tadilat işlemleri kümes boşaltıldıktan sonra yapılmalıdır.
- Gagaları uzadığı zaman sağlıklı şekilde gaga kesimi yapılmalıdır.
- Yemlik, suluk ve folluk sayısı yeterli ve izdihama yol açmayacak şekilde olmalıdır. İçeride amonyak gazı birikimi olmamalıdır. Havalandırma cereyan yapmayacak şekilde düzenle yapılmalıdır.
- Sağlıklı olan tavuk kolay bir şekilde üşümez. Ancak kümes içi ani ısı ve nem değişimi hayvanları agresif hale getirir. Gece ve gündüz ortalama sıcaklık 15-22 derece aralığında olmalıdır.
- Kümes aydınlatılması tavukların yaşına uygun olarak yapılmalıdır. En son 16 saat aydınlatma yapıldığında, geri kalan 8 saatte ışık hüzmesi bile olmamalıdır.
- Vitamin ve mineral eksikliği de gagalamaya neden olmaktadır. Kanibalizm tedavisi olarak gerekli vitamin ve mineral takviyesi yapılmalıdır. Ancak takviye işlemi ihtiyacı karşılayacak kadar olmalıdır. Aşırı vitamin ve mineral takviyesi de tüy çekmeye neden olacaktır.
