Kanatlıların baş düşmanı olan yalancı veba - newcastle; bulaşıcı, solunum ve sindirim sisteminde bozukluklara yol açan öldürücü bir viral hastalıktır. Zamanında fark edilmez ve önlem alınmaz ise sürüde %90 ve hatta %100 ölüme yol açar, bu da büyük bir ekonomik zarara uğratır. Yalancı veba hastalığı tavuk gibi güvercin, ördek, hindi, kaz, serçe, sülün ve diğer yabani kanatlılarda da görülmektedir.
Yalancı veba hastalığı sonucu otopsiye götürülen hayvanlarda; bağırsaklarda ve beze midede kanama, bağırsakta ülser, solunum sistemi mukozasında kanama ve hiperemi ve kanlı mukoid salgı, hava kesesinde matlaşma ve kalınlaşma; bulanıklık, kalp kasında meydana gelen kanama odakları, yumurta foliküllerinde gerçekleşen kanama gibi bulgulara rastlanır.
Yalancı veba - Newcastle viral bir virüs olmasından dolayı antibiyotik veya kemoterapötikler ile sağaltımı yapılamamaktadır. Tarım ve Köyişleri Bakanlılığı'nın çıkarmış olduğu yönetmeliğe göre koruma ve kontrol yapılması zaruridir. Hastalık ortaya çıktığı zaman yapılması gerekenler şöyledir:
Yalancı Veba (Newcastle) Hastalık Belirtileri
Newcastle hastalığı doğal şartlar altında 3-7 gün arasında belirtilerini göstermeye başlar. Bu durum virüsün etkinliğine göre değişebilir. Genel olarak rastlanan yalancı veba belirtileri şöyledir:
Gizli İnfeksiyonlar
Bu formlar oldukça tehlikelidir ve hayvanlarda hiçbir klinik belirtiye de rastlanmamaktadır. Klinik belirtileri göstermeyen hayvanlar sürü içerisinde çok tehlikelidir; virüsü her hayvana yayar. Kronik hasta olan kanatlılarda da bu durum söz konusudur. Bu tip hayvanlar kümeste hastalığın çıkış ve yayılış sebebinde başrol oynarlar.
Klinik Belirtilerin Görüldüğü Form
Bu tür formda hasta kanatlılarda durgunluk, zayıflama, iştahsızlık, yumurta veriminde düşüş, tüylerde kabarma, hızlı ve hırıltılı bir şekilde solunum, ishal, başın dört yana inip çıkması, tortikolis, kanatların düşmesi, tik meydana gelmesi, öksürük, tıksırık, bacaklarda felç, göz ve burundan akıntı gelmesi, yumurtaların iç ve dış kalitesinde oluşan bozukluklar gözlenmiş olan belli başlı semptomlar arasında yer almaktadır. Fakat bütün klinik belirtilerin olduğu formların hepsini bir hayvanda gözlemlemek tabi ki mümkün değildir. Bu durum virüs (miktar, virulens, giriş yolu) ve konakçıya (ırk, genetik, yaş, bağışıklılık, vs) bağlı olmaktadır.
Yalancı veba hastalığı sonucu otopsiye götürülen hayvanlarda; bağırsaklarda ve beze midede kanama, bağırsakta ülser, solunum sistemi mukozasında kanama ve hiperemi ve kanlı mukoid salgı, hava kesesinde matlaşma ve kalınlaşma; bulanıklık, kalp kasında meydana gelen kanama odakları, yumurta foliküllerinde gerçekleşen kanama gibi bulgulara rastlanır. Yalancı Veba (Newcastle) Hastalığının Tedavisi/ Sağaltım
Yalancı veba - Newcastle viral bir virüs olmasından dolayı antibiyotik veya kemoterapötikler ile sağaltımı yapılamamaktadır. Tarım ve Köyişleri Bakanlılığı'nın çıkarmış olduğu yönetmeliğe göre koruma ve kontrol yapılması zaruridir. Hastalık ortaya çıktığı zaman yapılması gerekenler şöyledir:- İnfeksiyon kümeste az bir olgu şeklindeyse hasta ve hasta görünümlü olanlar hızlı bir şekilde ayrılır. Geri kalanlara ise yalancı veba aşısı - newcastle aşısı yapılır.
- İnfeksiyon yayılma eğiliminde ve ölen sayısı da çok ise, yine hasta ve hasta görünümlü olanlar ayrılıp geri kalanlar kasaplığa sevk edilir.
- Hiç hastalık çıkmamış olan kümes eğer aşılı değil ise aşı yapılır.
- Hastalık çıkmış ve aşılanmış olan kümesteki hayvanlar, eğer var ise dezenfekte edilirler.
- Strese neden olan faktörler ortadan kaldırılır ve iyi bir beslenme programı uygulanır.
- Kümeste her türlü önlem ve koruma uygulanır.
